ابزار لاپاروسکوپی : انواع گرسپر و قیچی

 

 

ابزار لاپاروسکوپی : انواع گرسپر و قیچی

ابزار لاپاروسکوپی به صورت دائمی و یکبار مصرف وجود دارند و دارای طول ها و قطرهای مختلف هستند. در لاپاروسکوپی، اغلب از ابزار با طول 30 سانتی متر و قطر 5 و 10 میلی متر استفاده می شود. در لاپاروسکوپی افرادچاق ، اغلب از ابزار با طول 40 سانتی متر و در افراد با جثه کوچک اغلب از ابزار با طول 7 تا 10 سانتی متر استفاده می شود. ابزار لاپاروسکوپی به صورت یکپارچه و چند قسمتی وجود دارند. ابزار چند قسمتی که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند، اغلب دارای سه قسمت دسته، پوشش خارجی و مغزی هستند.

 

دسته ها می توانند قفل دار یا بدون قفل باشند و معمولا قابلیت 360 درجه گردش دارند. بعضی از دسته ها محلی برای اتصال به الکتروکوتر دارند.

 

بدنه یا پوشش خارجی، لوله هایی هستند که به دسته متصل می شوند و مغزی داخل آنها قرار می گیرد. این پوشش ها، اغلب عایق و از جنس سیلیکون هستند و مانع عبور جریان الکتریکی و سوختگی احتمالی می شوند. هر نوع آسیب و خدشه در سطح پوشش به علت از بین بردن سطح عایق حتی به میزان جزئی، می تواند خطرناک باشد. بنابراین باید در هنگام شست و شو و اتصال قطعات، سلامت سطح عایق کنترل شود.

 

مغزی ها در واقع ابزار کاربردی در لاپاروسکوپی  هستند که با توجه به شکل سر آنها، عملکردهای مختلفی دارند. ابزار ها را می توان به طرق مختلف طبقه بندی کرد. به طور کلی، ابزارها می توانند تروماتیک یا آتروماتیک، Single Action یا Double Action و گرسپرفورسپس یا دایسکتینگ فورسپس باشند و بسته به کمپانی سازنده دارای اسامی مختلفی هستند. ابزارهای تروماتیک دارای لبه های تیز هستند، بنابراین قدرت بیشتری در گرفتن و نگه داشتن دارند و فقط می توان از آنها برای گرفتن ارگان هایی استفاده کرد که از بدن بیمار خارج می شوند، به عنوان مثال برای گرفتن به منظور خارج کردن کیسه صفرا در جراحی کوله سیستکتومی استفاده می شوند. به عکس ابزارهای اتروماتیک یا غیرتروماتیک دارای لبه های کند بوده و در بیشتر اعمال جراحی به منظور گرفتن، نگه داشتن و جابجایی ارگان ها استفاده می شوند. ابزارهای Single Action طوری طراحی شده اند که فقط یکی از فک ها قابلیت حرکت دارد و بیشتر در مواردی که جراح کنترلی روی عمق ندارد و همچنین جداسازی چسبندگی ها استفاده می شوند. در ابزارهای Double Action هر دو فک قابلیت حرکت دارند. در یک تقسیم بندی دیگر گرسپرفورسپس ها برای نگه داشتن و جابجایی ارگان ها و دایسگتینگ فورسپس ها برای کندکاری و باز کردن بافت ها و جداکردن چسبندگی ها استفاده می شوند. بعضی از ابزار دارای اسامی خاصی هستند نظیر مری لند، بابکوک، دلفین، رایت انگل (میکستر)، انویل و آلیس که متعاقبا در مقاله ای دیگر به آن می پردازیم.

 

قسمت های تشکیل دهنده ابزار لاپراسکوپی

 

ابزارهای Single Action طوری طراحی شده اند که فقط یکی از فک ها قابلیت حرکت دارد و بیشتر در مواردی که جراح ،کنترلی روی عمق ندارد و همچنین جداسازی چسبندگی ها استفاده می شوند. در ابزارهای Double Action هر دو فک قابلیت حرکت دارند.

 

انواع گرسپر دابل اکشن

 

گرسپر فورسپس ها برای نگه داشتن و جابجایی ارگان ها و دایسگتینگ فورسپس ها برای باز کردن بافت ها و جداکردن چسبندگی ها استفاده می شوند. بعضی از ابزار دارای اسامی خاصی هستند نظیر مری لند، بابکوک، دلفین، رایت انگل (میکستر)، انویل و آلیس. ابزارهای مخصوص نمونه برداری (بیوپسی فورسپس) دارای دهانه های قاشقی شکل و با لبه های تیز هستند که برای برداشتن نمونه ای بافتی می توان از آنها استفاده کرد.

 

قیچی:

قیچی ها که برای انجام برش همراه یا بدون الکتروکوتر استفاده می شوند؛ دارای انواع مختلفی هستند. متداول ترین نوع قیچی متزنبام است که لبه های آن دارای انحنای کمی است و در بیشتر اعمال لاپاروسکوپی استفاده می شوند. قیچی های هوکی شکل بیشتر برای برش نخ های بخیه همچنین، برش در ساختار های توخالی و لوله ای شکل استفاده می شوند. قیچی های مستقیم دارای تیغه های صاف است و در برش بافت ها کاربرد دارد. قیچی های با لبه های مضرس که به دلیل دندانه دار بودن تیغه ها، احتمال لیز خوردن بافت و خارج شدن آن از قیچی کاهش می یابد. میکروسیزر ها، قیچی های ظریف صاف یا زاویه دار هستند که برای برش های ظریف و دقیق استفاده می شوند. بیشتر قیچی ها قابلیت اتصال به کوتر مونوپلار را دارند که به دلیل جریان الکتریکی به مرور زمان تیغه های قیچی، کند می شوند. امروزه، قیچی هایی با قابلیت اتصال به کوترهای بایپولار ارائه شده که عمر قیچی را بالا برده و کیفیت کوتر و برش همزمان نیز بهتر است.

 

مزایا و معایب قیچی به عنوان ابزار برش:

مزایا:

ایمنی مناسب

 

در صورت بسته بودن تیغه ها قابل استفاده جهت کنار زدن بافت (Dissection)

 

معایب:

نداشتن قابلیت هموستاز

امکان برش مجاری و عروق به صورت تصادفی

امکان آسیب به احشا به دلیل نوک تیز